czwartek, 2 października 2014

Rola starożytnego Egiptu w dziejach ludzkości

   Starożytny Egipt to jedna z najstarszych cywilizacji powstałych w basenie Morza Śródziemnego. Aby w pełni poznać specyfikę i osiągnięcia tego kraju, niezbędne jest poznanie jego religii, która była inspiracją dla ówczesnych budowniczych, twórców kultury i nauki.
   Egipcjanie byli wyznawcami religii politeistycznej, czyli takiej, która dopuszczała wiarę w wielu bogów.
   Warto podkreślić bogactwo egipskiego panteonu .Na samym szczycie hierarchii egipskich bogów znajdował się Re (Ra) - bóg tarczy słonecznej. Drugim bóstwem pod względem ważności był Ozyrys. Pełnił on rolę opiekuna natury, a równocześnie boga świata umarłych. Ważne miejsca w religii starożytnych Egipcjan zajmowali: Horus (opiekun niebios i władzy faraona), a także bogowie dwóch stolic: Ptah (Memfis) i Amon (Teb). Wśród bogiń największą czcią darzono Hathor oraz Izydę. Specyfiką egipskiego politeizmu było zjawisko łączenia bogów. Wynikało ono z przemian politycznych.Zlokalizowanie stolicy całego państwa w Tebach przyczyniło się do szybkiego rozwój kultu Amona i połączenia go z czczeniem Re (Amon-Re). Cechą specyficzną wizerunków bóstw było ukazanie ich w postaci zwierząt lub ludzi ze zwierzęcymi głowami. Należy przypuszczać, że jest to pozostałość minionych kultów animistycznych. Za sprawowanie kultu bogów odpowiadali kapłani. Z początku to faraon był najwyższym kapłanem. Jednak z czasem funkcje sakralne i polityczne zostały oddzielone i powołano osobny urząd arcykapłan.

   Świątynie, obok królewskich pałaców i grobowców, były największymi budowlami, jakie wznoszono w Egipcie. Egipcjanie wierzyli, że istnieje życie pozagrobowe. Twierdzili jednak, że jest ono nierozerwalnie związane z istnieniem ciała, w którym żyje dusza. Dlatego, by ocalić je przed rozkładem, Egipcjanie rozwinęli skomplikowaną sztukę mumifikowania zwłok. Wznoszono grobowce w celu zapewnienia doczesnym szczątkom spokoju. Ich rozmiary i bogactwo wyposażenia świadczyły o pozycji materialnej zmarłych. Na początku III dynastii zaczęto budować wielkie grobowce, które stały się symbolem Egiptu, czyli piramidy. Jednak nie stanowiły one wystarczającego zabezpieczenia ciał zmarłych władców. Dlatego też rozpoczęto grzebanie faraonów w specjalnie ukrytych grobowcach w tzw. Dolinie Królów. Mimo tych zabiegów już w starożytności większość z nich została okradziona. Dlatego też odkrycie w 1922 r. grobowca Tutanchamona - jednego z mało znanych faraonów z czasów Nowego Państwa - stało się wielką sensacją. Dzięki temu znalezisku mamy pojęcie o wielkości darów grobowych, jakie składano wraz z faraonem do grobowca.
   Jednym z największych osiągnięć egipskiej kultury było pismo. Pojawiło się ono ze względów czysto praktycznych w celu prowadzenia gospodarczych zapisów (wykazy inwentarza, wielkości plonów, zgromadzone zapasy). Pismo to powstało z rysunków przedstawiających ludzi, zwierzęta, przedmioty. Grecy nazwali egipskie pismo hieroglifami. Do użytku powszedniego pismo hieroglificzne zostało uproszczone do formy tzw. pisma hieratycznego (kapłańskiego), które to poddano modyfikacji do tzw. pisma demotycznego (popularnego). Najczęściej używanym materiałem piśmiennym był kamień - rzeźbiono w nim oficjalne teksty (modlitwy, rozporządzenia władców), a także papirus. Jest to odpowiednio przygotowana łodyga rośliny o tej samej nazwie. Na papirusie pisano trzcinką, którą wcześniej moczono w tuszu.
Mieszkańcy starożytnego Egiptu mogli poszczycić się licznymi dokonaniami naukowymi. Na specjalną uwagę zasługują sukcesy w naukach ścisłych - matematyce i astronomii. Egipcjanie rozwiązywali zadania z geometrii (obliczanie pól powierzchni) i algebry. Obserwacje astronomiczne pozwoliły im na stworzenie kalendarza słonecznego i obliczenie długości roku (365 dni, 12 miesięcy po 30 dni oraz 5 dni dodawanych na końcu roku).Potrafili obliczyć dzień zaćmienia Słońca. Szczególnymi osiągnięciami mogła poszczycić się egipska medycyna. Lekarze wyspecjalizowali się według rodzajów leczonych chorób. Przy świątyniach organizowano wielkie szkoły medyczne, w których przeprowadzano tak złożone zabiegi jak np. trepanacja czaszki.
Dzisiaj sztuka i kultura tej fantastycznej cywilizacji starożytnej są niezwykłą atrakcją turystyczną, każdy marzy o zwiedzaniu piramid i zdjęciu obok sfinksa. Starożytny Egipt jest też inspiracją dla twórców literatury i filmu. „Faraon” B. Prusa, czy „Egipcjanin Sinuhe” M.Waltari są tego świetnym przykładem, kto nie zna filmów z mumią, czy królem Skorpionem w tytule.
   Zabytki Starożytnego Egiptu zawsze będą ogromną atrakcją każdego muzeum!

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz