PROJEKT MYP ZADANIE 1: Sytuacja polityczna i społeczna w krajach leżących obecnie na terenie starożytnego Egiptu

Kraje obecnie leżące na terenach starożytnego Egiptu to w przeważającej części Egipt oraz w niewielkiej części Sudan. W obu tych krajach sytuacja polityczna i społeczna jest od wielu lat niestabilna. W Egipcie w 2011 roku ludność rozpoczęła rewolucję mającą obalić niesprawiedliwe rządy długoletniego prezydenta Hosni Mubaraka.

Sytuacja polityczna i społeczna we współczesnym Egipcie

Ustrój polityczny Egiptu to od 1971 republika prezydencka z systemem wielopartyjnym. Głową państwa jest prezydent. Parlament proponuje jego kandydaturę, a obywatele zatwierdzają ją na 6 lat kadencji w powszechnym głosowaniu. Prezydent ma szerokie uprawnienia, mianuje wiceprezydentów (jednego lub więcej), premiera, Radę Ministrów i 1/3 składu organu doradczego – Rady Konsultatywnej. Obecnym prezydentem jest Abd al-Fattah as Sisi.

Ostatnia Konstytucja Egiptu została zatwierdzona 18 stycznia 2014 roku.

Ludność Egiptu w większości stanowią osoby arabskojęzyczne. Do populacji Egiptu zaliczają się również Berberzy, zamieszkujący obszar Pustyni Zachodniej, oraz ludność negroidalna (ciemnoskóra) w dolinie górnego Nilu.

Około 90% populacji to muzułmanie (sunnici). Oprócz nich żyje tam 10% chrześcijan, głównie Koptów – wiernych tego wyznania dominującego w Egipcie jeszcze przed podbojami arabskimi. Część z nich nie uważa się za Arabów, mimo posługiwania się na co dzień językiem arabskim.

Religia ma bardzo poważny wpływ na życie Egipcjan. Według Konstytucji Egiptu islam jest religią państwową. Obywatele mają zagwarantowaną wolność wyznania, jednak w praktyce jest ona mocno ograniczona. Informacja o przynależności religijnej umieszczana jest na dowodach osobistych – dozwolony jest wybór miedzy trzema oficjalnie uznanymi religiami: islamem, chrześcijaństwem i judaizmem. Wyznawcy innych religii, a także muzułmanie, którzy przeszli na chrześcijaństwo, nie otrzymują dowodów osobistych, co jest równoznaczne z pozbawieniem ich wszelkich praw. Według sprawozdania z 2010 roku Komisji do spraw Międzynarodowej Wolności Religijnej Egipt zajmuje drugie miejsce w rankingu krajów, które naruszają wolność religijną. Dyskryminacja i łamanie praw człowieka dotyka przede wszystkim koptyjskich chrześcijan, Żydów, Świadków Jehowy, szyickich muzułmanów (jeden z trzech odłamów Islamu). Egipt znalazł się również wśród 14 krajów na świecie łamiących wolność religijną i prawa człowieka, według raportu z 2011 roku Amerykańskiej Komisji do spraw Międzynarodowej Wolności Religijnej.

Rewolucja rozpoczęta w 2011 roku, zakończyła się obaleniem rządów Hosni Mubaraka. Obalenie jego rządów nie przyniosło spokoju w kraju. Lata 2012 – 2014 to okres porewolucyjny, w którym nadal trwa kryzys polityczny w kraju.

Nieprzerwane rządy Mubaraka rozpoczęły się w październiku 1981 roku. W kolejnych latach ponownie obierano go na to stanowisko w wyborach, w których występował jako jedyny kandydat. W 2005 roku, dzięki zmianie konstytucji, stanął do pierwszych wyborów wielopartyjnych, w których zdobył 88,6% głosów poparcia. Jednak organizacje broniące praw człowieka i obserwatorzy stwierdzili, że wyniki były sfałszowane.

Przez cały okres rządów Hosni Mubaraka w Egipcie obowiązywał stan wyjątkowy, pod pretekstem walki z islamskim terroryzmem. Tak naprawdę naruszał on prawa człowieka, umożliwiał aresztowania i więzienie bez wyroków sądowych, rewizje bez nakazu sądowego, ograniczenie wolności obywatelskiej.

Ta sytuacja była jedną z głównych przyczyn wybuchu protestów w Egipcie. Masowe protesty rozpoczęły się przez dokonywanie aktów samospaleń. Mieszkańcy manifestowali przeciwko rządom Mubaraka, biedzie i bezrobociu (40% populacji żyło nawet za mniej niż 2 dolary dziennie), brutalnym działaniom służb bezpieczeństwa. Dochodziło do krwawych zamieszek, których areną był Plac Tahrir w Kairze – stolicy Egiptu. Najważniejsze akcje manifestacyjne miały miejsce 25 stycznia (Dzień Gniewu, w którym liczba protestujących zdziwiła samych organizatorów akcji) i 28 stycznia 2011 r. (Piątek Gniewu). W tych dniach zginęło kilkadziesiąt osób, a ponad tysiąc zostało rannych. Protesty i demonstracje trwały do 4 lutego.

Demonstracja na placu Tahrir w Kairze

Demonstracja na Majdan at-Tahrir w Kairze

11 lutego Hosni Mubarak ustąpił ze stanowiska prezydenta. W ciągu następnych dni ludzie, szczęśliwi z zakończenia rewolucji, tłumnie wychodzili na ulice, by wzywać armię do odwołania stanu wyjątkowego, uwolnienia więźniów politycznych i odsunięcia współpracowników Mubaraka od władzy.

Hosni Mubarak stanął przed kairskim sądem 3 sierpnia 2011 roku, wraz z synami oraz sześcioma wysokimi rangą funkcjonariuszami policji. Został oskarżony o zamordowanie 800 osób. 15 sierpnia odbyła się druga rozprawa Hosniego i jego towarzyszy. Kolejną rozprawę zaplanowano na 5 września. 2 czerwca 2012 Mubarak został skazany na dożywocie. W tym samym miesiącu władzę przejęło Bractwo Muzułmańskie pod przywództwem Muhammada Mursiego. Ten jednak prędko zniechęcił do siebie ludzi i w 2013 roku został obalony przez wojskowych. W maju 2014 nowym prezydentem został Abd al-Fattah as Sisi – były dowódca sił zbrojnych, który sprawuje władzę do dziś.